Skip to main content
Service phase: Beta

This is a new way to search our records, which we're still working on. Alternatively you can search our existing catalogue, Discovery.

File

Manuscript leaf from a Bible, in Latin, produced in England

Catalogue reference: MS 5650/98

What’s it about?

This record is a file about the Manuscript leaf from a Bible, in Latin, produced in England dating from c.1225-1250.

Is it available online?

Maybe, but not on The National Archives website. This record is held at University of Reading: Special Collections.

Can I see it in person?

Not at The National Archives, but you may be able to view it in person at University of Reading: Special Collections.

Full description and record details

Reference

MS 5650/98

Title

Manuscript leaf from a Bible, in Latin, produced in England

Date

c.1225-1250

Description

Text: From a Bible, in Latin

Script: Praegothica

The leaf from a Bible shows part of Saint Paul’s Epistle to II-Timothy, all of the Epistles to Titus and Philemon, and part of the Epistle to the Hebrews. The latter three books have prologues.

The text is in double columns of sixty lines. It was written, probably in England, in black ink in a fine, small, early gothic bookhand. There is a small, natural, hole in the skin.

With three epistles there are large illuminated puzzle initials: Titus starts with ‘P’ twenty-two lines high, Philemon starts with ‘P’ twenty-one lines high, and Hebrews starts with ‘M’ eight lines high - are all in blue and red with intricate penwork. With the prologues there are a three-line initial ‘T’ in blue, a three-line initial ‘P’ in blue, and a ten-line initial ‘I’ in red, all having elaborate penwork extensions, including long flourishes extending into the margins. There are four one-line initials in blue or red. There are a few scribal corrections in the margin as well as two substantial marginal comments in a slightly later hand on the verso. The leaf has vertical prickings along the inner edge and near the ends of plummet rules extending beyond the text at the bottom. Rubrics are in red, headings and chapter numbers in red and blue.

The recto side is headed “AD THITU(M)” and the verso side is headed “AD PHILOMEME(M) AD”.

The leaf belongs to a stage in the Bible when the chapter numbers and prologues have yet to be standardized. The leaf is similar to item No. 15 in Quaritch Catalogue 1056 (1985) - a leaf described as thirteenth-century English, ‘with typically English penwork decoration’.

Chapter and verse are shown below, in the transliteration, in square brackets.

References:

1 Epistle to Titus:

Migne, Patrologia Latina, Vol. 192, p.383.

Stegmller 6666.

2 Epistle to Philemon:

Migne, Patrologia Latina, Vol. 192, p.393.

Stegmller 783.

3 Epistle to the Hebrews:

Migne, Patrologia Latina, Vol. 114, p.643.

Stegmller 794.

Transcription

Recto side, column 1:

1 [2:24] . . . s(ed) mansuetu(m) e(ss)e ad o(mne)s docib(i)lem . patiente(m) [2:25] cu(m) mo- [2-TIMOTHY

2 destia corripiente(m) eos qui resistu(n)t nequ(ando) det illi(s)

3 deus p(e)n(itent)iam ad cognoscenda(m) v(er)itatem [2:26] (et) resipisca(n)t

4 . a . diab(o)li laq(ue)is . (et) quo captivi tenent(ur) ad ip(s)i(us) volun-

5 III-- tate(m) [3:1] H oc a(utem) scito q(uod) in novissimis dieb(us) i(n)stab(un)t [Chapter 3

6 t(em)p(or)a p(er)ic(u)losa . [3:2] (et) er(un)t ho(m)i(n)es se ip(s)os amantes . cupidi el-

7 ati . sup(er)bi blasphemi p(ar)entib(us) n(on) obedientes . ing(ra)ti .

8 celesti . [3:3] s(i)n(e) affettione s(i)n(e) pace crimi(n)atores i(n)(con)tinen-

9 tes . inmites . s(i)n(e) benignitate . [3:4] p(ro)ditores . p(ro)t(er)vi tumi-

10 di . ceci . voluptatu(m) amatores magis q(uam) d(e)i . [3:5] h(abe)ntes

11 sp(eci)em q(uidem) pietatis v(ir)tutem au(tem) ei(us) abnegantes . Et

12 ho(s) devita . [3:6] Ex hiis (enim) sunt q(ui) penet(ra)nt domos . (et) capti-

13 vas ducunt m(u)l(ie)rc(u)las on(er)atas . [p(e)cc(at)is] q(ue) seducunt(ur) varii(s) [Insert

14 desideriis . [3:7] s(em)p(er) discentes . et nu(m)q(uam) ad sci(enti)am v(er)itati(s)

15 p(er)venientes . [3:8] Q(uem)admod(um) a(utem) iamnes (et) mamb(re)s resti-

16 ter(un)t moysi . ita (et) hii resistu(n)t v(er)itati ho(m)i(n)es corrupti

17 m(en)te rep(ro)bi c(ir)ca fidem . [3:9] S(ed) ult(ra) n(on) p(ro)[f]icient . Insipienti- [Insert

18 a eni(m) eor(um) manifesta erit o(mn)ib(us) sicut (et) illor(um) fuit .

19 [3:10] Tu au(tem) assecutus es meam doct(ri)nam institut(i)o(n)em

20 p(ro)po(s)itum . fidem longanimitate(m) . dilect(i)o(n)em pati-

21 entiam . [3:11] p(er)secut(i)o(n)es passiones q(ua)lia m(ihi) f(a)c(t)a su(n)t anti-

22 ochie ychonie lystris q(ua)les p(er)secut(i)o(n)es sustinui . Et

23 ex om(n)ib(us) me eripuit d(omi)n(u)s . [3:12] Et om(ne)s qui pie volu(n)t

24 viv(er)e in (christ)o ih(es)u : p(er)secut(i)o(n)em patient(ur) [3:13] mali autem

25 homines (et) seductores p(ro)ficiunt in peius erran-

26 tes (et) in errorem m(it)tentes . [3:14] Tu v(er)o p(er)mane i(n) hii(s)

27 q(ue) didicisti (et) c(re)dita sunt [t(ibi)] sciens a quo didic(er)is . [3:15] et [Insert

28 q(uia) ab infantia sac(ra)s litt(er)as nosti q(ue) te possu(n)t i(n)stru-

29 ere ad salutem p(er) fidem q(ue) est in (christ)o ih(es)u . [3:16] O(mn)is[(enim)] sc(ri)p-

[ Insert

30 tura divinit(us) inspirata util(is) e(st) ad docend(um) . ad ar-

31 guend(um) . ad corrigend(um) . ad erudiend(um) in iustitia . dei

32 IIII-- [3:17] ut p(er)fect(us) sit h(om)o d(e)i ad o(mn)e op(us) bonu(m) instruct(us) . [4:1] T esti- [Chapter 4

33 ficor coram d(e)o (et) (christ)o ih(es)u qui iudicat(uru)s est vivos ac

34 mortuos . (et) adventum ipsi(us) . (et) regnu(m) ei(us) . [4:2] p(re)dica v(er)-

35 bum . Insta op(or)tune . (et) in[ ]p(or)tune . Argue obsecra [Deletion of an incorrect letter

36 increpa in o(mn)i patientia (et) doct(ri)na [4:3] Erit (enim) t(em)p(u)s cu(m)

37 sanam doct(ri)nam n(on) sustinebunt . S(ed) ad sua de-

38 sid(er)ia coac(er)vabunt . S(ibi) mag(is)t(r)os prurientes auri-

39 b(us) . [4:4] (et) a v(er)itate q(ui)dem auditu(m) av(er)tent ad fab(u)las

40 aut(em) conv(er)tent(ur) . [4:5] Tu v(er)o vigila . In o(mn)ib(us) labora . op(us)

41 fac ev(a)ng(e)liste minist(er)ium tuu(m) imple . [sob(ri)us esto] [4:6] Ego enim [Insert

42 iam del[i]bor (et) t(em)p(u)s mee resolut(i)o(n)is instat . [4:7] Bonu(m) c(er)ta- [Insert

43 men c(er)tavi . cursum (con)su(m)mavi . fide(m) servavi . [4:8] In

44 reliquo reposita est m(ihi) corona iustitie q(ua)m reddet

45 m(ihi) d(omi)n(u)s in illa die i(us)tus iudex . Non solu(m) aut(em) m(ihi)

46 s(ed) (et) hiis qui diligunt adventum ei(us) . [4:9] festina ve-

47 nire ad me cito . [4:10] Demas (enim) me d(er)eliquid dilige(ns)

48 h(oc) s(e)c(u)l(u)m . (et) abiit thessalonicam . c(re)scens in galati-

49 am . titus in dalmatica(m) . [4:11] lucas est mecu(m) solus . [line filler]

50 Marcu(m) assume : (et) adduc tecum e(st) (enim) m(ihi) util(is) i(n) mi-

51 nist(er)ium . [4:12] Tichicum aut(em) m[isi] ephesu(m) . [4:13] penula(m) q(uam) [Insert

52 reliq(u)i troade ap(ud) carpum : veniens aff(ers) tecu(m) . (et)

53 libros . max(ime) au(tem) m(em)b(ra)nas . [4:14] Alexand(er) errari(us) m(u)lta

54 mala m(ihi) ost(e)ndet . Reddet ei d(omi)n(u)s s(e)c(un)d(u)m op(er)a eius

55 [4:15] Quem (et) tu devita . Valde (enim) restitit v(er)bis n(os)tris

56 [4:16] In p(ri)ma mea defensione nemo m(ihi) affuit s(ed) o(mne)s

57 me d(er)eliq(ue)runt . Non ill(is) imputet(ur) . [4:17] D(omi)n(u)s au(tem) m(ihi) asti-

58 tit (et) (con)fortavit me . ut p(er) me p(re)dicat(i)o impleat(ur) .

59 (et) audiant om(ne)s gentes q(ue) lib(er)atus sum de ore le-

60 onis . [4:18] lib(er)avit au(tem) me d(omi)n(u)s ab o(mn)i op(er)e malo (et) salvu(m)

Recto side, column 2:

1 faciet in regnu(m) suu(m) celeste . Cui [e(st)] gl(ori)a in s(e)c(u)la s(e)c(u)lo- [Insert

2 ru(m) am(en) . [4:19] Saluta p(ri)scam (et) aq(ui)lam . (et) honesifori

3 domu(m) . [4:20] Erastus remansit corinthi . Troph(im)um

4 au(tem) reliq(ui) inf(ir)mu(m) milethi . [4:21] festina an(te) hieme(m) ve-

5 nire . Salutat [te] eub(u)l(u)s (et) p[r]udens (et) lin(us) (et) claudia . (et) [Insert

6 om(ne)s fr(atre)s . [4:22] D(omi)n(u)s ih(esu)s [(christus)] cum sp(irit)u tuo . Gr(ati)a vob(is)cu(m) ame(n) . [Insert

7 T ithum co(m)mone facit . (et) instruit p(ro)log(us) In(cipit) [Prologue to TITUS

8 de (con)stitut(i)o(n)e p(res)b(yte)rii (et) de sp(irit)uali (con)v(er)sa- ep(isto)lam

9 tione . (et) h(e)r(e)ticis vitandis qui in t(ra)di- ad tytu(m)

10 t(i)o(n)ib(us) iudaicis credunt . Sc(ri)pta est a nichopoli .

11 [1:1] P Aul(us) s(er)vu(s) dei Incipit [TITUS

12 ap(osto)l(u)s aut(em) ih(esu) (christi) . ep(isto)la ad

13 s(e)c(un)d(u)m fidem el(e)c(t)or(um) titu(m) .

14 dei . (et) agnit(i)o(n)em v(er)itatis

15 q(ue) s(e)c(un)d(u)m pietate(m) est [1:2] in spe(m)

16 vite et(er)ne q(uam) p(ro)misit q(ui)

17 n(on) m(en)tit(ur) d(eu)s ante te(m)p(or)a

18 s(e)c(u)laria . [1:3] manifestavit aut(em) temp(or)ib(us) suis v(er)-

19 bum suu(m) in p(re)di(ca)t(i)o(n)e q(ue) c(re)dita est m(ihi) . s(e)c(un)d(um) p(re)cept(um)

20 salvatoris n(ost)ri dei [1:4] tito dil(e)c(t)o filio s(e)c(un)d(um) (com)mune(m)

21 fidem . Gr(ati)a (et) pax a deo p(at)re (et) (christ)o ih(es)u salva-

22 tore n(ost)ro . [1:5] Hui(us) rei gr(ati)a reliqui te crete ut ea

23 q(ue) desunt corrigas . (et) constituas p(er) civitates

24 p(re)b(ite)ros sicut ego t(ibi) disposui . [1:6] Si quis s(i)n(e) c(ri)mine

25 est uni(us) uxoris vir filios h(abe)ns fideles n(on) in accu-

26 sat(i)o(n)e luxurie . aut n(on) s(u)bditos . [1:7] Op(or)tet (enim) ep(iscopu)m

27 s(i)n(e) c(ri)mine e(ss)e . sicut dei dispensatorem n(on) sup(er)bu(m)

28 n(on) iracund(um) . n(on) vinolentu(m) n(on) p(er)cussorem . non

29 turpis luc(ri) cupidu(m) . [1:8] S(ed) hospitalem benign(um)

30 sob(ri)um iustum s(an)c(tu)m (con)tinente(m) [1:9] amplectente(m)

31 eu(m) qui s(e)c(un)d(u)m doct(ri)nam est . fidelem sermon-

32 em . ut pot(e)ns sit exhortari in doct(ri)na s(a)na . (et)

33 eos qui (contra)dicunt argu(er)e . [1:10] Sunt (enim) m(u)lti i(n)obedie(n)te(s)

34 vaniloq(ui) . (et) seductores max(ime) qui de c(ir)cumcisione

35 s(un)t . [1:11] quos op(or)tet redargui . Q(ui) univ(er)sas domos sub-

36 v(er)tunt . Docentes q(ue) n(on) op(or)tet turpis luc(ri) gr(ati)a . [1:12] Dixit

37 q(ui)dam ex ill(is) p(ro)p(ri)us ip(s)or(um) p(ro)ph(et)a . Cretenses s(em)p(er) m(en)dace(s)

38 male bestie . vent(re)s pigri . [1:13] Testimoniu(m) hoc v(eru)m

39 est . Q(uam) ob ca(usa)m increpa illos dure ut sani sint i(n)

40 fide . [1:14] n(on) intendentes iudaicis fab(u)lis (et) mandatis

41 ho(m)i(nu)m av(er)santium se a v(er)itate [1:15] O m(n)ia [(enim)] mu(n)da --II--- [Insert

42 m(un)dis coinq(ui)natis au(tem) (et) infidelib(us) n(ihi)l m(un)du(m) . S(ed) in-

43 quinate sunt eor(um) (et) m(en)s (et) (con)sc(ient)ia . [1:16] Confitentur[(enim)] se [Insert

44 nosse d(eu)m fictis aut(em) negant . Cum sint abhomi-

45 nati (et) inc(re)dib(i)les . (et) ad o(mn)e op(us) bonu(m) rep(ro)bi . [2:1] Tu a(utem)

46 loq(ue)re q(ue) decent sanam doctrinam . [2:2] Senes u(t) so-

47 brii sint [honesti] pudici . prudentes sani [i(n)] fide [i(n)] dilect(i)o(n)e [Insert

48 [i(n)] patientia . [2:3] anus s(im)il(ite)r in h(ab)itu suo n(on) c(ri)minat(ri)ce(s) [Insert

49 n(on) vino multo servientes b(e)n(e) docentes [2:4] ut prude(n)-

50 tiam doceant : Adolescentulas ut viros suos a-

51 ment . filios [suos] diligant [2:5] prudentes castas sob(ri)as [Insert

52 dom(us) curam h(abe)ntes b(e)nignas s(u)bditas viris suis .

53 ita ut n(on) blasphemet(ur) verbum d(e)i . [2:6] Iuvenes si-

54 mil(ite)r hortare : ut sob(r)ii sint . [2:7] in om(n)ib(us) te ip(su)m

55 p(re)be exemplum bonor(um) op(eru)m in doct(ri)na in inte-

56 gritatem g(ra)vitate(m) [2:8] v(er)bum sanum [(est)] irrep(re)hensibi- [Insert

57 le(m) ut (?) is qui ex adv(er)so est v(er)eat(ur) n(ihi)l h(abe)ns malu(m) d(ice)re

58 de nob(is) . [2:9] S(er)vos d(omi)nis s(ui)s s(u)bditos e(ss)e in o(mn)ib(us) placentes

59 n(on) (con)t(ra)dicentes . [2:10] [n(on) fr(a)uda(n)tes] s(ed) in o(mn)ibus fidem bonam ost(e)ndentes . [Insert

60 ut doct(ri)nam salvatoris n(ost)ri dei ornent in om(n)ib(us) .

Verso side, column 1:

1

[2:11] Apparuit (enim) gr(ati)a d(e)i salvatoris o(mn)ib(us) hominib(us) [2:12] e-

2 rudiens nos . ut abnegantes impietate(m) (et) s(e)c(u)la-

3 ria desideria . sob(ri)e (et) iuste (et) pie vivam(us) in hoc

4 s(e)c(u)lo . [2:13] Exp(ec)tantes bea[t]am spem . (et) adventu(m) gl(ori)e [Insert

5 magni dei . (et) salvatoris n(ost)ri ih(es)u (christi) . [2:14] qui ded(it) sem-

6 et ip(su)m p(ro) nob(is) . ut nos redim(er)(et) ab o(mn)i iniquitate

7 (et) m(un)daret s(ibi) p(o)p(u)l(u)m acceptab(i)lem sectatore(m) b(on)or(um)

8 op(eru)m . [2:15] h(ec) loq(ue)re (et) exhortare . (et) argue cu(m) o(mn)i im-

9 p(er)io nemo te (con)tempnat . [3:1] Admone illos p(ri)nci-

10 pib(us) (et) p(otest)atib(us) s(u)bditos e(ss)e . di[c]to obedire ad o(mn)e opu(s) [Insert

11 bonu(m) p(ar)atos e(ss)e [3:2] neminem blasphemare . n(on) liti-

12 giosos e(ss)e .S(ed) modestos . O(mn)em ostendentes man-

13 suetudinem ad o(mne)s ho(m)i(n)es . [3:3] Eram(us) (enim) (et) nos aliqu(ando) i(n)-

14 sipientes (et) inc(re)duli errantes s(er)vientes desiderii(s)

15 (et) voluptatib(us) variis i(n) malitia (et) invidia ag(e)n-

16 tes . odib(i)les . odientes invicem . [3:4] Cum a(utem) benigni-

17 tas (et) humanitas [apparuit] salvatoris n(ost)ri dei [3:5] n(on) ex op(er)ib(us) [Insert

18 iustitie q(ue) fecim(us) nos . Sed s(e)c(un)d(u)m suam m(isericord)iam sal-

19 vos nos fecit . p(er) lavacru(m) reg(e)n(er)at(i)o(n)is (et) renovati-

20 onis sp(iritu)s s(an)c(t)i [3:6] q(uem) effud(it) in nos habunde p(er) ih(esu)m (christu)m

21 salvatorem n(ost)r(u)m [3:7] ut iustificati gr(ati)a ip(s)ius . here-

22 des sim(us) s(e)c(un)d(um) spem vite et(er)ne . [3:8] fidel(is) sermo [e(st)] (et) de hi(s) [Insert

23 volo conf(ir)mare ut curent bo(n)is op(er)ib(us) p(re)e(ss)e qui c(re)-

24 dunt d(e)o . h(ec) sunt bo(n)a (et) util(i)a hominib(us) . [3:9] Stulta(s)

25 au(tem) q(uesti)ones (et) genealogas (et) (con)tent(i)o(n)es (et) pugnas :

26 legis devita . sunt (enim) inutiles (et) vacue [3:10] h(er)eticu(m)

27 ho(m)i(n)em post p(ri)mam (et) s(e)c(un)dam corrept(i)o(n)em devi-

28 ta . [3:11] Sciens q(uia) s(u)bv(er)sus est qui ei(us)m(od)i est (et) delinq(uit)

29 p(ro)p(ri)o cu(m) sit iudic(i)o (con)dempnatus . [3:12] Cum misero

30 ad te arthimam . aut tithicum festina ad [line filler]

31 me venire nichopolim . Ibi (enim) statui hiema-

32 re . [3:13] Zenam legis p(er)itum (et) apollo sollicite p(re)m(it)-

33 te ut n(ihi)l ill(is) desit . [3:14] Discant au(tem) (et) [ex] n(ost)ris bo(n)is op(er)ib(us) [Insert

34 p(re)e(ss)e . ad usus nec(essar)ios ut n(on) sint infructuosi . [3:15] Sa-

35 lutant te qui mecu(m) sunt o(mne)s . Saluta [eos] q(ui) nos a- [Insert

36 mant i(n) fide . Gr(ati)a dei cu(m) o(mn)ib(us) vob(is) am(en) . p(ro)logus [Prologue to PHILEMON

37 P hylemoni familiares litt(er)as facit i(n) ep(isto)la

38 p(ro) honesimo servo ei(us) . Sc(ri)bit aut(em) ei ad phy

39 a roma de c(a)rcere . lomene(m) . Incip(it) ep(isto)la ad phyl(emonum)

40 [1:1] P Aulus vinct(us) ih(es)u (christi) (et) timo- [PHILEMON

41 the(us) f(rate)r philemoni dilecto

42 (et) adiutori n(ost)ro [1:2] (et) appie so-

43 rori k(arissi)me (et) arcyippo (com)mili-

44 toni n(ost)ro . (et) eccl(esi)e q(ue) i(n) domo

45 tua e(st) [1:3] gr(ati)a vob(is) (et) pax a deo

46 p(at)re n(ost)ro . (et) d(omi)no ih(es)u (christ)o .

47 [1:4] Gr(ati)as ago deo meo s(em)p(er) memoria(m) tui faciens in

48 or(ati)onib(us) meis . [1:5] Audiens karitate(m) tuam (et) fide(m)

49 q(uam) h(ab)e(s) in d(omi)no ih(es)u (et) in o(mne)s s(anc)tos [1:6] ut (com)mu(n)icat(i)o fid(e)i

50 tue evidens fiat in agnit(i)o(n)e o(mn)is bo(n)i in nob(is) i(n) (christo) [Deletion of text by the scribe

51 ih(es)u . [1:7] Gaudium eni(m) magnu(m) habui (et) (con)solat(i)o(n)em

52 in karitate tua . q(uia) visc(er)a s(anc)tor(um) requiever(un)t p(er)

53 te f(rate)r . [1:8] p(ro)pt(er) q(uod) multa(m) fiduciam h(abe)n(te)s in (christ)o ih(es)u

54 imp(er)andi t(ibi) q(uod) ad rem p(er)tin(e)t [1:9] p(ro)p(ter) karitate(m) mag(is)

55 obsecro [t(un)c] cum sis tal(is) ut paulus senex n(un)c au(tem) (et) [Insert

56 vinct(us) ih(es)u (christ)i . [1:10] Obsecro te p(ro) filio meo q(uem) genui

57 in vinc(u)lis onesimo [1:11] qui t(ibi) aliqu(ando) inutil(is) fuit . n(un)c

58 aut(em) (et) t(ibi) (et) m(ihi) util(is) . [1:12] Q(uem) remisi t(ibi) . tu au(tem) illu(m) ut vis-

59 cera mea suscipe . [1:13] Q(uem) ego volueram mecu(m) deti-

60 (ne)re ut p(ro) te minist(ra)ret m(ihi) in vinc(u)lis [ev(a)ngelii] [1:14] s(i)n(e) (con)silio au(tem) [Insert

Verso side, column 2:

1 tuo n(ihi)l volui fac(er)e . ut ne velud ex nec(ess)itate bo(n)u(m)

2 tuu(m) e(ss)et . S(ed) voluntariu(m) . [1:15] forsitan (enim) . id(e)o discessit

3 ad horam a te : ut et(er)nu(m) illu(m) recip(er)es [1:16] iam n(on) u(t) ser-

4 vu(m) s(ed) pl(us) s(er)vo k(arissimu)m . f(rat)rem . max(ime) . m(ihi) . q(ua)nto aut(em) mag(is)

5 t(ibi) (et) in c(a)rne (et) in d(omi)no . [1:17] Si (er)g(o) habes me sociu(m) suscipe

6 illu(m) sic(ut) me . [1:18] Si au(tem) aliquid nocui(t) t(ibi) aut debet . hoc

7 m(ihi) imputa . [1:19] Ego paulus sc(ri)psi mea manu . Ego [line filler]

8 reddam ut n(on) dicam t(ibi) q(uod) (et) te ip(su)m m(ihi) debes . [1:20] Ita

9 f(rate)r ego te fruar in d(omi)no . refice visc(er)a mea in deo .

10 [1:21] (con)fidens de obedientia tua sc(rip)si t(ibi) sciens q(uonia)m (et) s(upe)r

11 id q(uod) dico facies . [1:22] Sim(u)l au(tem) p(re)p(ar)a m(ihi) hos(pi)tiu(m) . Nam sp(er)o

12 p(er) or(ati)ones v(est)ras donari me vob(is) . [1:23] Salutat te epha-

13 phras (con)captivus meus in (christo) ih(es)u . [1:24] (et) marc(us) . (et) aristarc(us)

14 demas (et) lucas adiutores mei . [1:25] Gr(ati)a d(omi)ni n(ost)ri ih(es)u

15 (christi) cu(m) sp(irit)u v(est)ro amen . Incip(it) p(ro)logus In ep(isto)lam ad ebr(e)o(s) . [Prologue to HEBREWS

16 I N p(ri)mis dicend(um) e(st) c(ur) ap(osto)l(u)s paul(us) in h(ac) ep(isto)la n(on) s(er)va

17 vit morem suu(m) ut v(e)l vocab(u)l(u)m no(min)is sui (ve)l ord-

18 inis [de]sc(ri)beret dignitate(m) . h(ec) c(aus)a est q(uod) ad eos sc(ri)be(n)s [Insert

19 qui ex c(ir)cu(m)c(is)ione c(re)did(er)ant . q(uasi) . g(e)ntiu(m) ap(osto)l(u)s [et] no(n) [Insert

20 heb(re)or(um) sciens q(uoque) eor(um) sup(er)biam suamq(ue) humili-

21 tatem [ip(s)e] demonst(ra)ns m(er)itum officii sui noluit an(te)- [Insert

22 ferre . Nam s(im)ili m(odo) (et) Ioh(anne)s ap(osto)l(u)s p(ro)p(ter) humilitate(m) in

23 ep(isto)la sua n(omen) suu(m) eadem r(ati)o(n)e n(on) pretulit . hanc ep(isto)l-

24 am f(er)tur ap(osto)l(u)s ad heb(re)os consc(ri)ptam heb(ra)ica lin-

25 gua misisse c(uius) sens(um) (et) ordinem retine(n)s lucas

26 ev(an)g(e)lista post excessum b(eat)i ap(osto)li pauli g(re)co s(er)mo-

27 ne co(m)posuit . Incipit ep(istu)la ad ebreos .

28 [1:1] M Ultiphariam multisq(ue) [HEBREWS

29 modis olim deus loq(ue)ns pa-

30 trib(us) in p(ro)ph(et)is . [1:2] Novissime

31 dieb(us) istis locut(us) est nobis

32 in filio q(uem) (con)st(it)uit h(e)r(e)dem

33 univ(er)sor(um) . p(er) q(uem) fec(it) (et) s(e)c(u)la .

34 [1:3] Q(ui) cu(m) sit splendor gl(or)ie (et)

35 fig(ur)a s(u)b(stanti)e ei(us) . portansq(ue) o(mn)ia

36 v(er)bo v(ir)tutis sue purgat(i)o(n)em p(e)cc(at)or(um) faciens sedit ad

37 dext(er)am maiest(at)is in excelsis . [1:4] Tanto melior ang-

38 elis eff(e)c(tu)s q(ua)nto diff(er)entiu(s) p(re) ill(is) h(e)r(e)ditavit nom(en) .

39 [1:5] Cui (enim) dix(i)t ang(e)lor(um) aliqu(ando) filius me(us) es tu : ego ho-

40 die genui te : Et rursum ego ero illi in p(at)rem . (et)

41 ip(s)e erit m(ihi) in filiu(m) : [1:6] Et cum it(eru)m int(ro)ducit p(ri)mo-

42 genitum in orbem t(er)re dicit . Et adorent eu(m) o(mne)s

43 ang(e)li [dei] eius . [1:7] Et ang(e)l(o)s quid(em) dicit . Q(ui) facit ange- [Insert

44 los suos sp(iritu)s . (et) ministros suos fla(m)mam ignis . [1:8] Ad

45 filium au(tem) . Thronus tuus deus in s(e)c(u)l(u)m s(e)c(u)li : [(et)] v(ir)ga [Insert

46 equitatis v(ir)ga regni tui . [1:9] Dilexisti iustitia(m) . et

47 odisti iniquitatem . p(ro)p(ter)ea unx(it) te d(eu)s d(eu)s tuus ole-

48 o exultat(i)o(n)is p(re) p(ar)ticipib(us) tuis . [1:10] Et tu in p(ri)ncipio :

49 domine t(er)ram fundasti . Et op(er)a manuu(m) tuaru(m)

50 sunt celi . [1:11] Ip(s)i p(er)ibunt tu aut(em) p(er)maneb(is) : (et) o(mne)s :

51 ut vestim(en)tum vet(er)ascent . [1:12] Et velud amictu(m) mu-

52 tab(is) eos (et) mutabunt(ur) : tu a(utem) id(em) ip(s)e es (et) anni tui

53 n(on) deficient [1:13] Ad q(uem) [a(utem)] ang(e)lor(um) dix(it) aliqu(ando) sede a dex- [Insert

54 t(ri)s meis q(uo)adus(que) ponam inimicos tuos scabellu(m)

55 pedu(m) tuor(um) . [1:14] Nonne o(mne)s s(un)t administ(ra)torii sp(iritu)s i(n) mi-

56 nist(er)ium missi p(ro)p(ter) eos qui h(e)r(e)ditate(m) capient salu-

57 tis . [2:1] P ropt(er)ea habundanti(us) op(or)t(et) nos observare --II--- [Chapter 2

58 ea q(ue) audivim(us) ne forte p(er)effluam(us) . [2:2] Si (enim) qui per

59 ang(e)los d(i)c(tu)s est sermo f(a)c(tu)s est firm(us) . (et) o(mn)is p(re)vari-

60 catio (et) inobedientia accep(it) iustam m(er)cedis ret(ri)-

Inserted text in left-hand margin of verso:

1 Philemoni familiares l(itte)ras mitti(t)

2 ap(osto)l(o)s p(ro) onesimo s(er)vo ei(us) [n(on)] cu(m) dampno eius [Insert

3 fugerat s(ed) ab ap(osto)lo audito ev(a)ngelio bapti-

4 zatus e(st) cui (et) veniam dep(re)catus e(st) ap(osto)l(u)s .

5 sc(ri)bens a - roma de carc(er)e

Inserted text in lower margin of verso:

1 Et q(uia) ap(ud) eor(um) ecc(les)ias . q(uasi) . destructor legis fal-

2 sa suspic(i)o(n)e h(ab)ebat(ur) voluit tacito no(m)i(n)e de sig(n)is

3 legis (et) inititate ( ? ) reddere r(ati)o(n)em ne odni no(min)is

4 fronte plati utilititte(m) excluderet l(e)c(ti)o(n)is

Notes:

A Letters: a,b,c,d,e,f,g,h,i,k,l,m,n,o,p,q,r,s,t,u/v,x,y,z.

Capitals: A,B,C,D,E,G,H,I,M,N,O,Q,R,S,T,U,V,Z.

Note the frequent use of tall ‘a’ in many words, e.g. in ‘destia’ (recto 1, line 2).

Note the dot above ‘y’ in moysi (recto 1, line 16).

B Versals: A,D,H,I,M,O,P,T,U,

.

C Alternative forms of letters ‘r’(2) and ‘s’(3).

Note the trailing ‘s’, in ‘eos’ (recto 1, line 2).

D Fusion between letters ‘be’, ‘de’, ‘do’, ‘he’, ‘ho’, ‘oc’, ‘os’, ‘pa’, ‘pd’, ‘pe’,

‘po’ and ‘pp’, and possibly others. Although in some cases it is not clear

whether there is fusion or whether the letters are merely close together there is

no doubt about the fusion of ‘pp’ in ‘propositum’ (recto 1, line 20).

E Ligature between letters ‘ct’, e.g. in ‘amplectentem’ (recto 2, line 30).

F Ligature between letters ‘st’, e.g. in ‘celesti’ (recto 1, line 8).

G Use of a crossed Tironian ‘et’ (e.g. recto 1, line 3). Note the use of a Tironian

‘et’ as last two letters in a word, e.g. in ‘oportet’ (verso 2, line 57).

H Abbreviation of ‘um’, e.g. in ‘eorum’ (recto 1, line 18).

I Abbreviation of ‘enim’ (e.g. recto 1, line 36).

J Abbreviation of ‘sed’ (recto 1, line 37).

K Abbreviation of ‘sibi’ (recto 1, line 38).

L There are many other abbreviations of common words.

M Simple pen-drawn line fillers, e.g. (recto 1, line 49).

N Use of a ‘hand pointer’ on the verso to show the place of the inserted comment.

O In the recto, column 2, line 41, the scribe may have incorrectly considered this as the start of Chapter 2.

Held by
University of Reading: Special Collections
Former department reference

MS 98

Language

Latin

Physical description

1 leaf

Physical condition

Material: Vellum leaf

Record URL
https://beta.nationalarchives.gov.uk/catalogue/id/0b71656f-e3d4-4ee0-94e8-03ff2fe72ecf/

Catalogue hierarchy

149,609 records
143 records

Within the fonds: MS 5650

European Manuscripts Collection

You are currently looking at the file: MS 5650/98

Manuscript leaf from a Bible, in Latin, produced in England